Latince adı ‘Teucrium chamaedrys’ olan Kısamahmut ballıbabagiller familyasındandır. Anavatanı Akdeniz’dir. Ülkemizde hemen hemen her bölgede rahatlıkla yetişir. Bazı yörelerde Dalak otu, Meşecik, Acı yavşan otu, Mayasıl otu, Meryem otu, Yer meşesi, Yer palamudu, Er kurtaran, Kumacu otu olarak da bilinir. Çalı görünümlü, tüylü çokyıllık otsu bir bitkidir.
Yüksek tepeleri, dağ eteklerini, yol kenarlarını, orman diplerini çok sever. İlkbaharda güzel kokulu pembecik çiçekler açar. Acımtırak bir tadı ve hafiflik hissi veren yumuşak bir kokusu vardır. Son yıllarda adını sıklıkla duymamızla birlikte bitki Ortaçağ’dan beri çeşitli kültürler ve halklar tarafından kullanılmıştır.
Kısamahmut bitkisinden; kısamahmut çayı, kısamahmut yağı, kısamahmut tentürü ve merhemi üretilir.
Uygun şartlarda kurutulan kısamahmut otu, ağzı kapalı cam bir kavanozda, loş, serin ve kuru bir ortamda saklanıldığında ömrü 1 yıldır.
[1] Türkiye’de Bitkilerle Tedavi_Prof. Dr. Turhan Baytop (s268)